سرور SIP چیست و چه مزایایی برای کسب و کارها به همراه دارد؟

امروزه در اکثر شبکه های تلفنی مبتنی بر VoIP از سرور SIP برای راهیابی تماسهای خود استفاده می‌کنند. در این مقاله قصد داریم تا نحوه عملکرد سرور SIP و اهمیت آن برای هر سازمانی که به دنبال سیستم IP PBX یا VoIP است را، مورد بررسی قرار دهیم.

پروتکل SIP چیست؟

SIP یک پروتکل سیگنالینگ است که وظیفه ایجاد، کانفیگ و پایان session ها را بین دو endpoint در شبکه انجام می دهد. بطور کلی هدف از ایجاد SIP، پشتیبانی از تماس های صوتی و تصویری بر بستر شبکه های IP و بین دو endpoint است. از این پروتکل می توان برای پیام رسانی فوری و انتقال فایل نیز استفاده نمود.

استاندارد RFC 2543 که وظیفه تعریف کردن پروتکل SIP را برعهده دارد، در سال 1999 توسط IETF (کارگروه مهندسی اینترنت) منتشر شد. این استاندارد به مرور زمان توسعه یافت تا جایگزین مناسبی برای H.323 باشد و کم و کاستی های آن را به خوبی بپوشاند. از مزایای استاندارد RFC 2543 نسبت به H.323 می توان به موارد زیر اشاره نمود:

اگرچه امروزه پروتکل RFC 2543 با نسخه های جدیدتری جایگزین شده است، اما از آنجایی که بسیاری از استانداردها بر اساس آن ایجاد شده اند، همچنان متداول است.

تفاوت بین VoIP و SIP چیست؟

VoIP تکنولوژی انتقال صدا بر بستر IP یا پروتکل اینترنت می‌باشد در حالی که SIP پروتکل استانداردی است که ارتباط VoIP بین دستگاه ها را امکان پذیر می کند. علاوه بر این، انعطاف پذیری سیستم های ارتباطی را افزایش می دهد و قابلیت تعامل با سایر پروتکل های دیگر را فراهم می نماید. بسیاری از ارائه دهندگان سرویس Trunking SIP نیز ممکن است سرویس های VoIP و UCaaS را ارائه دهند.

سرور SIP چیست؟

یکی از مهمترین اجزای هر سیستم PBX، سرور SIP می باشد که پروتکل و تمامی روتینگ تماس های SIP در شبکه را مدیریت می کند. این سرور به گونه ای طراحی شده است که ارتباط بین دو یا چند کاربر را بدون توجه به موقعیت مکانی آنها امکان پذیر می کند. از سرورهای SIP می توان برای ایجاد، مدیریت یا پایان تماس های تلفنی در پاسخ به درخواست سایر دستگاه ها استفاده نمود. از دیگر کاربردهای آن می توان به سیگنالینگ تماس (مثل شماره گیری)، تنظیم تماس و مدیریت احراز هویت کاربران اشاره نمود.

شما می توانید سرور SIP را به دو روش مستقر کنید:

امروزه سرویس‌های مبتنی بر Cloud متعددی در خارج از کشور وجود دارند و به تازگی در ایران هم شرکتهایی یافت می‌شوند که راه‌حل‌های PBX Hosted را به شما ارائه می‌دهند بدون آنکه نیازی به خرید یا نگهداری تجهیزات فیزیکی در محل کسب‌وکارتان باشد.

سرور SIP چگونه کار می‌کند؟

سرور SIP را می توان به عنوان منطقه‌ای در نظر داشت که وظیفه انتقال و خاتمه تماس ها از طریق دو نوع سرور را بر عهده دارد. دو نوع سرور پروکسی SIP وجود دارد: stateless و stateful. تفاوت اصلی بین آن ها در این است که سرور پروکسی stateless هیچگونه اطلاعاتی از session ها ذخیره نمی کند، در حالی که سرور پروکسی stateful این کار را انجام می دهد.

سرور پروکسی SIP Stateless

این سرور پروکسی هیچ اطلاعاتی از تماس ها ذخیره نمی کند و معمولاً از آن برای عیب یابی و مدیریت ارتباطات استفاده می شود. از آنجایی که نیازی به ذخیره اطلاعات وجود ندارد، پروکسی های stateless می‌توانند تنها با حداقل مموری و CPU کار کنند. آنها همچنین از مقیاس پذیری بیشتر از نظر تعادل بار (load balancing) و داشتن زمان پاسخ‌دهی کوتاه تر برای درخواست ها برخوردار هستند زیرا نیازی به صرف زمان برای پردازش آن ها ندارند.

سرور پروکسی Stateful SIP

این سرور پروکسی تمام اطلاعات مربوط به هر تماس را ذخیره می کند. به این ترتیب، اگر مشکلی در اتصال به وجود آید، می توان به لاگ های تماس ها دسترسی پیدا نمود. از طرفی، اگر یک user agent SIP بطور تصادفی حذف شود، می‌توان بدون نیاز به شروع session جدید، ارتباط را با endpoint دیگر برقرار کند. این باعث صرفه جویی در پهنای باند و زمان برای هر دو طرف می شود زیرا هیچ تاخیری در برقرار نمودن ارتباطات جدید وجود نخواهد داشت.

نکته منفی این است که پروکسی های SIP stateful دارای overhead بیشتری نسبت به پروکسی های stateless هستند و به منابع بیشتری برای ذخیره داده ها نیاز دارند.

مزایای سرور SIP

از مزایای سرور SIP می‌توان به مواردی از قبیل: کاهش هزینه‌های پهنای باند، بهبود مدیریت تماس، تأخیر کمتر، افزایش کارایی شماره‌گیری و ارائه عملکرد بهتر از طریق load balancing اشاره نمود.

در نتیجه، یک کسب و کار قادر خواهد بود با خطوط تلفن کمتر و انعطاف پذیری بیشتر، از دستگاه های مختلفی برای برقراری ارتباط و تامین امنیت استفاده کند و در هزینه ها به شکل قابل توجهی صرفه جویی نماید.

تامین امنیت شبکه با استفاده از سرورهای SIP

سرور SIP با بررسی هویت کاربر قبل از ارسال یا دریافت پکت های دیتا، شبکه را ایمن می سازد. یک سرور SIP نیز برای استفاده از احراز هویت خلاصه پیام مورد نیاز است.

احراز هویت Message Digest (بطور مخفف MD) قبل از مبادله کلیدهای session، مکانیزمی را برای تأیید هویت فراهم می کند. این کار با استفاده از HMAC-MD5 به عنوان الگوریتمی انجام می شود، که از یک کلید مخفی مشترک برای تولید خلاصه پیام رمزگذاری شده استفاده نموده و تنها توسط طرف مقابل که همان کلید مخفی را در اختیار دارد می تواند رمزگشایی شود. مزیت اصلی این پروتکل، توانایی آن در ارائه خدمات یکپارچگی و احراز هویت بدون نیاز به ارسال رمز عبور در کانال های ناامن یا ذخیره آنها در دستگاه ها است.

تفاوت بین سرور SIP و SIP ترانک چیست؟

سرور SIP و SIP ترانک هر دو از پروتکل های SIP استفاده می کنند، اما اصطلاحات کاملاً متفاوتی هستند. بطور کلی، سرور SIP جزئی از شبکه است که امکان تماس تلفنی مبتنی بر اینترنت را برای کسب و کارها تسهیل می نماید. در مقابل، SIP ترانک یک سرویس تلفنی است که IP PBX سازمان را به یک ارائه دهنده خدمات تلفن اینترنتی (ITSP) متصل می کند.

به بیان ساده تر، SIP ترانک را می توان به عنوان نسخه مجازی خطوط تلفن آنالوگ در نظر گرفت که عمدتاً در محیط های سازمانی، جایگزین سیستم های PBX قدیمی شده اند. در SIP ترانک به جای آنکه روتینگ تماس ها توسط خطوط سنتی PSTN انجام شود، به ارائه دهنده خدمات اینترنتی واگذار می گردد.

نتیجه گیری

SIP پروتکل بسیار ارزشمند و کارآمدی است که استفاده از آن برای کسب و کارها مزایای مختلفی را به همراه دارد. امروزه عمدتاً در فن‌آوری VoIP از SIP برای تنظیم و مدیریت تماس ها استفاده می شود. از کاربردهای سرور SIP می توان به مواردی از قبیل: ویدیو کنفرانس، پیام رسانی فوری، انتقال تماس و سرویس های تلفنی و ویدیویی اشاره کرد.